What is Music?موسیقی چیست؟

تعریف موسیقی

موسیقی چیست؟ در واقع بین هفت هنر اصلی انسان موسیقی در جایگاه اول قرار دارد، البته بعضی نقاشی و طراحی را اول می دانند اما فهرست ها موسیقی را در جاگاه اول قرار داده اند، موسیقی هنر بیان و انتقال احساس از طریق صوت و آوا اسـت

موسیقی یا آهنگ را که در ادبیات پارسی کهن به آن خنیا هم میگویند، یک فعالیت یا حرفه اسـت که از صدا یا سکوت تشکیل می شود. عناصر اصلی تشکیل دهنده‌ي موسیقی، ملودی، هارمونی و ریتم اسـت کـه ملودی توسط زیر و بمی صدا‌ها بـه وجود می آید.

ریشۀ کلمۀ خنیا

خنیا از لغت پارسی خونیاک و لغت اوستایی هونواک گرفته شده اسـت. هونواک از دو بخش هو «بـه معنای نیک و خوش» و نواک «بـه معنای نوا» ساخته شده اسـت کـه مجموعا هونواک را میتوان نوای خوش معنی کرد.

واژه‌ي موسیقی هم از لغت یونانی و برگرفته از واژهٔ Mousika» μουσική و مشتق از واژهٔ Μοῦσαι» می دانند. مهم ترین عامل بـه وجود آورنده‌ي موسیقی صدا و ریتم همراه با هنر بیان احساسات بـه وسیله‌ي آواست.

تعاریف بزرگان در مورد موسیقی ؟

تعاریف مختلف از موسیقی: پیشینیان و موسیقی دانان بزرگ گذشته تعاریف مختلفی از موسیقی ارائه داده‌اند کـه در ادامه به آن‌ها اشاره می کنیم:

ارسطو «از فیلسوفان یونان باستان»:

موسیقی را یکی از شاخه‌هاي ریاضی معرفی کرد و فیلسوفان اسلامی هم نظر او را پذیرفته‌اند مانند ابن سینا کـه در کتاب خود دربخش ریاضی از موسیقی نام برده است.

ارسطو در جای دیگری می‌گوید:

موسیقی حکمتی اسـت کـه نفوس بشر از اظهار آن در قالب الفاظ درمانده است بنابر این آنرا در قالب اصوات ظاهر می‌سازد.

افلاطون «دوّمین فیلسوف از فیلسوفان بزرگ»:

او می گوید موسیقی یک ناموس اخلاقی اسـت کـه روح بـه جهانیان، و بال به تفکر و جهش بـه تصور، و ربایش بـه غم و شادی و حیات بـه همه ی چیز می‌بخشد. موسیقی روح انسان را مناسب و هماهنگ میکند و استعداد پذیرش عدالت را در وی برمی‌انگیزد.

ابونصر فارابی:

از نظر ابونصر فارابی «از بزرگ ترین فلاسفه و دانشمندان ایرانی عصر اسلام» موسیقی علم شناسایی الحان و شامل دو علم اسـت؛ علم موسیقی عملی و علم موسیقی نظری.

ابوعلی سینا:

از نظر ابوعلی سینا «دکتر، ریاضی‌دان، منجم، فیزیک‌دان، شیمی‌دان، زمین‌شناس، شاعر، منطق دان و فیلسوف ایرانی» موسیقی علمی اسـت ریاضی کـه در آن از چگونگی نغمه‌ها از نظر ملایمت و سازگاری، و چگونگی زمان‌هاي بین نغمه‌ها بحث میشود.

بتهوون:

بتهوون «موسیقی‌دان و آهنگساز برجسته‌ي آلمانی» آهنگ یا موسیقی را مظهری میداند عالی‌تر از هر علم و فلسفه‌اي. از نظر او موسیقی هنر زبان دل و روح بشر و عالی‌ترین تجلی قریحهٔ انسانی اسـت. بتهوون می گوید: “آنجا کـه سخن از گفتن بازمی‌ماند موسیقی آغاز میشود”.

لئوپددوفن:

ریشه موسیقی بـه عهد کهن ارتباط دارد. در واقع همان روزی کـه انسان توانست برای اولین بار خوشی‌ها و رنج‌هاي خودرا با صدا نمایش دهد، مبدأ موسیقی بـه‌شمار می آید.

ابن خردادبه «جغرافی‌دان، تاریخ‌نویس و موسیقی‌شناس ایرانی»:

موسیقی آن اسـت کـه تـو را شاد کند و برقصاند و بگریاند و اندوهگین کند و جز آن هر چـه باشد رنج و بلاست. موسیقی ذهن را لطیف و خوی را ملایم و جان را شاد و قلب را دلیر و بخیل را بخشنده میکند، آفرین بر خردمندی کـه موسیقی را پدیدآورد.

هگل «فیلسوف بزرگ آلمانی»:

انچه موسیقی متعلق بخود می داند همان اعماق زندگانی درون شخص اسـت موسیقی هنر خاص روح اسـت و بـه‌طور مستقیم بـه روح خطاب میکند.

واگنر:

آهنگ‌ساز، رهبر ارکستر، نظریه‌پرداز موسیقیدان و مقاله‌نویس آلمانی در تعریف آهنگ می گوید: مـن موسیقی را تنها وسیله لذت گوش بـه‌شمار نمی‌آورم بلکه آنرا محرک قلب و مهیج احساسات می دانم. موسیقی عالی‌ترین هنرهاست. موسیقی متعلق بـه دل اسـت و جاییکه دل نیست موسیقی هم وجود ندارد.

نیچه:

فیلسوف، شاعر، منتقد فرهنگی، آهنگساز و فیلولوژیست کلاسیک بزرگ آلمانی معتقد اسـت کـه تمام پدیده‌ها در مقایسه با موسیقی تنها نمادند. زندگی بدون موسیقی اشتباهی بزرگ بوده‌اسـت.

موسیقی و زیبایی شناسی

در رابطه با موسیقی سه نظریه‌ي زیبایی شناسی وجوددارد:

= موسیقی بـه مثابه زبان احساسات

= موسیقی بـه مثابه سمبل احساسات

ذات موسیقی صدا و حرکت اسـت. عده اي از پدیده‌هاي طبیعی مانند صدای آب، وزش باد، صدای برگ‌هاي درختان و … آوا‌هاي طبیعی موسقی هستند. این امر نشان میدهد کـه موسیقی پدیده‌اي طبیعی اسـت کـه در فطرت انسان ودر تمام فرهنگ‌ها و جوامع وجوددارد.

تاریخچه زیبایی‌ شناسی در موسیقی

موسیقی یا آهنگ توانایی برانگیختن احساسات را دارد و این امر از بیش از دوهزار سال اسـت کـه در همه ی جای دنیا بـه اثبات رسیده اسـت. اما درک این کـه چگونه چنین احساساتی را در انسان بـه وجود می‌آورد کمی دشوار بنظر می رسد. عده اي از قدیمی ترین نظریه‌هاي غربی هنر را تقلیدی از طبیعت خدا می دانند.

موسیقی قادر بـه توصیف اشکال و رنگ‌هاي طبیعت نیست، ولی نقش بـه سزایی در تقلید اصوات موجود در عالم دارد. اما این قالب هنری غیرمفهومی و غیر تقلیدی کـه مجموعه‌اي از اصوات نظام یافته‌اسـت بـه نحو معینی تجارب زیبایی شناسانه‌اي فراهم می‌آورد کـه در ابعاد و مراتب مختلف دارای ارزش هستند.

دیدگاه ادیان نسبت به موسیقی

در دین اسلام: عده اي از فقها در اسلام موسیقی را مکروه یا حرام اعلام کرده‌اند و آن لهو و لعب میدانند «مانندشهاب الدین الهیثمی و ابن ابی الدنیا». ابن زیله نیز معتقد بود کـه موسیقی می تواند شخص رابه ارتکاب عمل گناه بکشاند. اما دراین میان ابوحامد محمد غزالی، موسیقی و سماع را جایز دانسته‌اسـت.

در دین زرتشت

بر اساس برخی مستندات پیش از حمله اعراب بـه ایران زرتشتیان با آهنگ‌هاي گروهی یا تک نفره آشنا بودند. زرتشتیان معتقدند کـه خواندن دعا با آواز تأثیر بیشتری دارد

درمسیحیت و یهودیت

موسیقی از کتابمقدس و ایمان مسیحی جدانشدنی است . خداوند در کتابمقدس به عنوان خالق سازهای موسیقی و آثار موزیکال معرفی شده و خداوند امر میکند که او را با ساز و آواز بپرستند.. کتاب مزامیر داوود در حقیقت اشعار موسیقی های پرستشی است.

دسته بندی یا تقسم بندی موسیقی

موسیقی یا آهنگ رابه روش‌هاي مختلفی تقسیم بندی می کنند کـه عبارتند از، تقسیم بندی موسیقی براساس زمان یا دوران پیدایش:

= موسیقی قرون وسطی

= موسیقی رنسانس

= موسیقی دوره باروک

= موسیقی کلاسیک

= موسیقی رومانتیک

= موسیقی مدرن

= موسیقی معاصر

تقسیم بندی موسیقی براساس مکان

= موسیقی بومی

= موسیقی نواحی

= موسیقی شرقی

= موسیقی غربی

= موسیقی ایرانی

= موسیقی عربی و …

تقسیم بندی موسیقی براساس ساختار آواشناسی

کوانتو تونیک «بـه آن دسته از موسیقی‌هایي کـه دارای نت‌هاي جداگانه مشخص با فاصله موسیقایی باشد میگویند». استریم تونیک «بـه موسیقی بدون فواصل – موسیقی دارای نت‌هاي پیوسته می گویند».

تقسیم بندی موسیقی براساس ساختارگام

= گام کروماتیک

= گام دیاتونیک

تقسیم بندی موسیقی براساس اولویت کلام یا ساز

= موسیقی کلامی

= موسیقی بی‌کلام

تقسیم بندی موزیک براساس کاربرد

= موسیقی درمانی

= موسیقی رقص

= موسیقی فیلم

= موسیقی نظامی «مارش»

تقسیم بندی از لحاظ سازبندی «ارکستراسیون»

= موسیقی تک سازی «Solo»

= موسیقی سمفونیک

= موسیقی اپرا

= دو نوازی «دوئت»

= سه نوازی «تریو»

= چهارنوازی «کوارتت»

= موسیقی تلفیقی «فیوژن»

= موسیقی ضربی

= موسیقی آرشه‌اي «مانند کوارتت زهی، گروه ساز‌هاي بادی»

= موسیقی آوایی «وکال» – مانند آثار ارکستر آوازی تهران یا گروه کر کلسیا

تقسیم بندی بر پایه فرم موسیقی

= سونات

= سمفونی

= پرلود «پپش درآمد»

= مینوئت

= پیشنوا «اُورتور»

= کنسرتو

= لایتموتیف یا نغمه معرف «leitmotiv بـه معنی نغمهٔ راهبر یا شاخص»

تقسیم بندی بر اساس دستگاه یا مقام «در موسیقی ایرانی

موسيقى سنتى ايران شامل قطعاتى است که در مجموع به‌عنوان رديف موسيقى ايرانى گفته مى‌شود. امتياز موسيقى ايرانى در امکانات وسيع مقامى و ملودى‌هاى غنى آن است. اين موسيقى هنرى است بسيار ظريف و عميق»

موسیقی سنتی ایرانی شامل هفت دستگاه و پنج آوازاست. هفت دستگاه عبارتند از:

= دستگاه ماهور

= دستگاه شور

= دستگاه همایون

= دستگاه نوا

= دستگاه سه گاه

= دستگاه چهارگاه

= دستگاه راست پنجگاه

پنج آواز شامل:

= آواز بیات ترک

= ابوعطا

= افشاری

دشتی و اصفهان. هر آواز یا دستگاه میتواند شامل تعدادی گوشه باشد.